کلسترول خون بالا یک عامل خطر مهم دیگر در بیماری های قلبی است که قابل تغییر نیز است. همه زنان بایستی سطح کلسترول خونشان را پایین نگه دارند تا احتمال بیماری یا حمله قلبی را کاهش دهند.
اگر شما قبلاً بیماری قلبی داشته اید ، باید با کاهش میزان کلسترول خون ، خطر حمله قلبی را کاهش دهید. زنانی که دچار دیابت هستند، نیز در معرض خطر بالایی برای ابتلا به سکته قلبی هستند. اگر دیابت دارید، بایستی کلسترول و قند خون خود را کاهش دهید.
اگر چه کلسترول خون زنان غالباً پایین تر از مردان است، ولی در سنین 45 تا 55 سالگی سطح کلسترول خون زنان شروع به افزایش می کند و این افزایش در زنان بیشتر از مردان است. بعد از سن 55 سالگی تفاوت در میزان کلسترول در خانم ها و آقایان بیشتر می شود.
کلسترول خون بالا یک عامل خطر مهم دیگر در بیماری های قلبی است که قابل تغییر نیز است. همه زنان بایستی سطح کلسترول خونشان را پایین نگه دارند تا احتمال بیماری یا حمله قلبی را کاهش دهند.
اگر شما قبلاً بیماری قلبی داشته اید ، باید با کاهش میزان کلسترول خون ، خطر حمله قلبی را کاهش دهید. زنانی که دچار دیابت هستند، نیز در معرض خطر بالایی برای ابتلا به سکته قلبی هستند. اگر دیابت دارید، بایستی کلسترول و قند خون خود را کاهش دهید.
اگر چه کلسترول خون زنان غالباً پایین تر از مردان است، ولی در سنین 45 تا 55 سالگی سطح کلسترول خون زنان شروع به افزایش می کند و این افزایش در زنان بیشتر از مردان است. بعد از سن 55 سالگی تفاوت در میزان کلسترول در خانم ها و آقایان بیشتر می شود.
با اینکه خطر بیماری های قلبی در سنین بالا برای زنان کمتر از مردان می باشد، ولی بالا بودن سطح کلسترول خون زنان احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را در آنان بیشتر می کند.
بدن انسان به طور طبیعی به کلسترول نیاز دارد، ولی تمام کلسترولی مورد نیاز را خودش می سازد. با گذشت زمان کلسترول و چربی اضافی که در خون گردش می کند، روی دیواره رگ هایی که خون را برای قلب تامین می کنند، رسوب می کنند. این امر باعث می شود سرخرگ ها باریک تر شوند، در نتیجه خون کمتری به قلب برسد. خون موجود در سرخرگ ها، اکسیژن را به قلب می رساند و در اثر باریک شدن سرخرگ ها ، به مقدار کافی اکسیژن به قلب نمی رسد و ممکن است دچار درد قفسه سینه شوید. در اثر قطع جریان خون به قسمتی از قلب، سکته قلبی رخ می دهد.
کلسترول در قالب موادی بنام لیپو پروتئین در خون گردش می کند. قسمت اعظم کلسترول خون توسط لیپوپروتئینی به نام
"لیپوپروتئین با وزن کم یاLDL" حمل می شود. کلسترول بسته بندی شده درLDL، "کلسترول بد" نامیده می شود، زیرا مقدار زیاد LDL در خون، باعث رسوب کلسترول در دیواره رگ ها و انسداد آنها می شود.نوع دیگر کلسترول
"لیپوپروتئین با وزن زیاد یا HDL " نام دارد که به عنوان "کلسترول خوب" شناخته می شود.HDL باعث برداشت کلسترول از خون می شود و از رسوب آن در سرخرگ ها جلوگیری می کند.زنانی که 20 سال سن یا بیشتر دارند، بایستی میزان کلسترول خونشان را اندازه گیری کنند. این آزمایشات شامل کلسترول سرم،HDL،LDL و تری گلیسیرید است.
کلسترول کل خون مجموع مقادیر کلسترول درLDL وHDL می باشد. خوشبختانه در حال حاضر امکان اندازه گیری کلسترول و حتیLDL وHDL در اکثر نقاط ایران مهیا است.
در مقدار طبیعی باید سطحLDL خون کمتر از 100 میلی گرم در سی لیتر باشد. ولی اگر کلسترول خون شما کمی بالاتر از این باشد، هم قابل قبول است. سطوحLDL به چهار گروه تقسیم می شود. هر چه مقدارLDL بالاتر باشد، خطر بیماری قلبی بیشتر می شود. اطلاع از مقدارLDL خون مهم است، زیرا نوع درمانی را که نیاز دارید تعیین می کند.
مقدار کلسترول کل(میلی گرم در دسی لیتر ) | گروه |
کمتر از 200 | طبیعی |
200- 239 | در مرز خطر |
240 و بیشتر | بالا |
مقدار LDL( میلی گرم در دسی لیتر ) | گروه |
کمتر از 100 | طبیعی |
100- 129 | حد بالای طبیعی |
130- 159 | در مرز خطر |
160- 189 | بالا |
190 | خیلی بالا |
اگر مقدارHDL کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر باشد یک عامل خطر بزرگ برای بیماری های قلبی است، ولی اگر بالاتر از 60 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر باشد می تواند مانع از سکته های قلبی شود.
تری گلیسیرید نوع دیگری چربی است که در خون و غذا وجود دارد. تری گلیسیرید در کبد تولید می شود. وقتی الکل مصرف می کنید یا مقدار زیادی کالری دریافت می کنید، کبد شما تری گلیسیرید بیشتری تولید می کند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که سطح تری گلیسیرید در حد مرزی بالا (190- 150میلی گرم در دسی لیتر) یا بالا (200 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر) خطر بیماری قلبی را افزایش می دهد. برای کاهش سطح تری گلیسیرید خون، پزشکان رژیم غذایی با چربی اشباع کم و کم کلسترول و محدود در کربوهیدرات را توصیه می کنند. همچنین باید وزن خود را کنترل کنید. تحرک بدنی و فعالیت بیشتری داشته باشید و از مصرف الکل و سیگار اجتناب کنید. البته بعضی اوقات هم نیاز به مصرف دارو است.
بطور کلی هر چه مقدارLDLو عوامل خطر در شما بیشتر باشد ، احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا بروز سکته قلبی در شما بیشتر می شود. کسانی که بیشتر در معرض خطر بیماری قلبی قرار هستند، بایستی مقدارLDL خود را کم تر از سایر افراد نگه دارند.
حال برای شما بیان می کنیم که چگونه مقدار"LDL" طبیعی خود را تعیین کنید.گام اول:تعداد عوامل خطر خود را بشمارید. عوامل خطر بیماری قلبی که بر روی مقدار طبیعیLDL شما اثر می گذارند، شامل موارد زیر است. بررسی کنید که شما چند تا از این عوامل خطر را دارید.(اگر چه اضافه وزن و نداشتن تحرک بدنی در بین این موارد آورده نشده است. اینها شرایطی هستند که خطر شما را برای بیماری قلبی بالا می برند و نیاز به اصلاح دارند.)
- مصرف سیگار
- فشار خون بالا (اگر فشار شما بالاتر از 9/14 باشد یا برای فشار خونتان دارو مصرف می کنید.)
-HDL;l (کمتر از 40میلی گرم در دسی لیتر)
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی ( در صورت ابتلای پدر یا برادرتان به بیماری قلبی قبل از 55 سالگی و مادر یا خواهرتان قبل از 65 سالگی )
- سن بیشتر از 55 سال
گام دوم:نمره خطر خود را محاسبه کنید.
اگر شما دو یا چند عامل خطر بالا را دارید، بایستی نمره خطر خود را محاسبه کنید. این نمره احتمال سکته قلبی شما را در ده سال آینده نشان می دهد.
گام سوم:میزان خطر خود را پیدا کنید.
برای بر آورد میزان خطر خود از جدول زیر استفاده کنید.
میزان خطر | عوامل خطر | ردیف |
بسیار پر خطر | بیماری های قلبی، دیابت یا نمره خطر بیشتر از20درصد* | 1 |
پر خطر | دو عامل خطر یا بیشتر و یک نمره خطر 20- 10% | 2 |
خطر متوسط | دو عامل خطر یا بیشتر و یک نمره خطر کمتر از 10% | 3 |
نسبتا کم خطر | یک عامل خطر یا هیچی | 4 |
* قرار گرفتن در این گروه به این معنی است که بیش از 20نفر از بین 100 نفر در این گروه در 10 سال آینده خطر حمله قلبی خواهند داشت.
بعضی زنان تعدادی از عوامل خطر را دارند که در مجموع "سندروم متابولیک" نامیده می شوند. سندروم متابولیک اغلب با اضافه وزن، چاقی و نداشتن تحرک بدنی مرتبط است. این عوامل خطر بدون توجه به سطح کلسترولLDL، خطر بیماری قلبی را در شما افزایش می دهد.
- اندازه دور کمر بیشتر از 5/87 سانتی متر
- تری گلیسیرید 150 یا بیشتر
- سطحHDL کمتر از 50
- فشار خون 85/130 میلی متر جیوه یا بیشتر ( در هر بار سنجش )
- قند خون 110 یا بیشتر
اگر شما سندروم متابولیک دارید، بایستی نمره خطر و گروه خطر خود را مطابق با آنچه در بالا ذکر شد محاسبه کنید.
اما از آنجایی که داشتن سندروم متابولیک به تعداد عوامل خطر می افزاید، بایستی تلاش زیادی کنید تا به مقدار طبیعیLDL خود دست پیدا کنید و مقدار آن را حفظ کنید. درعین حال بر وزن خود را کنترل کنید و تحرک بدنی خود را افزایش دهید تا عوامل خطر سندروم متابولیک را کاهش دهید.
هدف اصلی از کاهش کلسترول این است که مقدارLDL را کم کنید و خطر بیماری یا حمله قلبی را کاهش دهید. هر چقدر در معرض خطر بیشتری باشید، بایدLDL شما کمتر باشد. مثلاً مطابق با جدول زیر می توان گفت ، اگر در گروه بسیار پر خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارید، بایدLDL شما کمتر از 100 باشد و اگر در گروه پر خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارید، بایدLDL شما کمتر از 130 باشد؛ یعنی اینکه مقدارLDL در گروه بسیار پر خطر باید کمتر از گروه پر خطر باشد.
LDL ایده آل شما | گروه خطر | ردیف |
کمتر از 100میلی گرم در دسی لیتر | بسیار پر خطر | 1 |
کمتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر | پر خطر | 2 |
کمتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر | خطر متوسط | 3 |
کمتر از 160 میلی گرم در دسی لیتر | نسبتا کم خطر | 4 |
دو روش اصلی برای کاهش کلسترولLDL شما وجود دارد:
الف ) تغییر در شیوه زندگی .
ب ) مصرف دارو همراه با تغییر در شیوه زندگی.
بسته به گروه خطری که در آن قرار دارید، می توانید هر یک از این روش ها را انتخاب کنید.
تغییر در شیوه زندگییک روش درمانی مهم" تدشیز " نام دارد. تدشیز مخفف "تغییرات درمانی در شیوه زندگی" است. تدشیز شامل یک رژیم غذایی برای کاهش کلسترول و وزن اضافی بدن و افزایش فعالیت بدنی منظم است. هر فردی که بایدLDL خود را کاهش دهد، می تواند از این برنامه استفاده کند. کاهش وزن و فعالیت بدنی منظم، درافرادی که سندروم متابولیک دارند بسیار مهم است.